Fide gübresi özellikle tarım alanları olmak üzere birçok fide yetiştiriciliğinde kullanım alanı bulan önemli maddelerdir. Gübre denildiğinde genellikle hayvan gübreleri akıllara gelir. Hayvan gübreleri hayvanların dışkılarının kurutularak kullanılması durumudur. Hayvan gübreleri köy yerlerinde fide gübresi yerine kullanılabilir.
Fide gübresi, fidelerin gerekli gelişimleri gösterebilmeleri adına, içerisinde makro ve mikro elementleri ihtiva eden özel karışım gübreleridir. Hayvan gübrelerinden farklı olarak insanlar tarafından özel koşullarda üretimleri sağlanır. Hayvan gübrelerinin fide yetiştiriciliğinde kullanılması ile elde edilen etkiden çok daha fazla etkilidir. Fidelerin verimlerinin artırılması için de kullanılabilir. Makro ve mikro elementler denilen unsurlar bir bitkinin hayatta kalabilmesini sağlayan etmenlerdir.
Makro elementlerin yokluğunda fide varlığını sürdüremez. Makro elementler canlılığın devamının sağlanabilmesi adına olmazsa olmaz etmenlerdir. İçerisinde muhakkak olması gereken elementlerin paket haline getirilmiş şekli gibi düşünülebilir. Bitkiler genellikle makro elementleri kök kısımları yardımı ile vücutlarına alırlar. Makro elementlerin yapraklardan bitkiye verilmesi bu bağlamda çok da faydalı bir işlem olmayacaktır.
Mikro elemen denilen elementler ise yokluklarında fidelerin canlılığına devam edebildikleri fakat varlıklarında verimlerinin yükseldiği elementlerdir. Mikro elementleri bitkiler genellikle gövde ya da yaprak kısımlarından alırlar. Mikro elementlerin köklerden verilmesi bitkiler için fazla faydalı olmayacaktır. Fide gübreleri kullanılacakları alanlara ve bölgelere göre de değişim gösterebilir.
Fide gübre çeşitlerini şu şekilde sıralamak mümkündür;
Kullanılacak fide gübreleri yetiştiricinin ihtiyacına yönelik tercih edilmesi gerekir. Bazı fide gübreleri fide çeşidine göre de farklılık gösterebilir. Fakat genel manada tüm fideler için kullanılabilecek belli başlı fide gübrelerini bulmak mümkündür. Tabi ki dikilecek fidenin dikildiği bölge bu durumu etkileyebilir. Türkiye’de birden fazla toprak örtüsü bulunur. Toprak örtülerinin birbirlerinden bu denli farklı olmaları aynı zamanda içerisinde ihtiva ettikleri mineral maddelerin de değişiklik gösteriyor olmasını sağlar.
Bu bağlamda dikilecek fidenin dikildiği bölge toprağı oldukça önemlidir. İçerinde bulunan mineraller dikkate alınarak ihtiyaç doğrultusunda mineralli gübre kullanılması kullanıcının avantajına olacaktır. Eksik olmayan mineral maddelerin kullanılması sonucu, fazla miktarda element yüklenmesine bağlı fidelerde istenmeyen sonuçlarla karşılaşılabilir. Bu bağlamda kullanıcının toprak minerallerine hâkim olarak kullanılacak fide gübresini biliyor olması avantajına olacaktır.
Fide Gübresi Ne İşe Yarar?
Fidelerin zamanında büyüyerek gelişebilmeleri ve verimli olabilmelerini fide gübreleri sağlar. Aynı zamanda mevsim dışı yetiştirilmek istenen sera bitkileri içinde oldukça faydalıdır. Özellikle sera bitkilerinin yetiştirilmesi için fide gübrelerine muhakkak önem verilmesi gerekir.
Mevsim dışı yetiştirilmek istendikleri için fidelerin dikildikleri toprak gerekli elementleri ihtiva edemeyebilir. Bu durumda fideler gelişmelerini sağlayamayacak ve çürüyerek öleceklerdir. Fide gübrelerini fidelerin yiyeceği olarak düşünmek mümkün. Bir insan açlığa kaç gün dayanabilir. Açlık durumunda verim kaybı olacaktır.
Zayıflık ve giderek ölüm şekillenir. Aynı şekilde fideler fide gübreleri yokluğunda verim kaybı, zayıflık yani hastalıklara açık hale gelme ve ilerleyen dönemde ölüm gösterecektir. Bu bağlamda fide gübreleri fideler için olmazsa olmazdır. Fide gübreleri içerinde bulundurdukları elementler sayesinde hayati fonksiyonların yerine getirilmesini sağlar. Dışarıdan gelen olası zararların engellenebilmesi için bitkilerin immün sistemlerinin güçlü olması gerekir. İmmün sistem denilen sistemi yapının savunma mekanizmasını ifade eder.
İmmün sistem düşüklüğünde dışarıdan gelecek her türlü olumsuzluklara karşı vücut dirençsiz olacak ve kolay hastalanacaktır. Fide gübreleri bitkilerin immün sistemlerine gerekli takviyeleri yaparak hastalıklardan korunmalarını sağlar. Fide gübreleri bulunulan coğrafyanın toprak özelliklerine bakılarak eksik olan maddelerin tamamlanmasını sağlar. Bu bağlamda yetiştiricilerin bulundukları bölgelere göre fide gübrelerinin karışımlarını da kullanabilmeleri mümkün olacaktır.
Fide Gübresi Nasıl Kullanılır?
Fide gübrelerinin kullanım alanları ihtiyaca yönelik değişim gösterir. Aynı zamanda kullanılacak olan fide gübresinin çeşidine göre de değişiklik gösterebilir. Bu bağlamda kullanıcının her gübreyi usulüne uygun yapması gerekir. Bazı fide gübreleri, özellikle içerisinde mikro elementleri ihtiva eden gübreler, bitkilerin yaprakları ve gövdeleri yardımı ile almalarından dolayı, sulama ya da yağmur yöntemi ile bitkiye verilebilir.
Bu yöntemde bitkiye gübrelere yukarıdan verilerek yapraklarına gübre ulaşılması sağlanır. Mikro elementleri ihtiva eden gübrelerin kök kısımlara ekilerek verilmesi bitki yararına olmayacaktır. Yağmurlama yöntemi genellikle büyük sera fidelerinin bulunduğu alanlarda tercih edilir. Zaman tasarrufu kullanım rahatlığı bakımından avantajlı olsa da maliyeti diğer yöntemlere göre yüksektir. Sulama yöntemi sulama kanalları aracılığıyla olabilir. Sulama yönteminde fide gübreleri sulandırılarak bitkilere doğru sıkılır.
Birkaç yöntemle de fideleri gübrelemek mümkündür. Fide gübrelerinin kullanım yollarından bir tanesi de kök kısımlara uygulama yöntemidir. Bu yöntem özellikle içerisinde makro elementlerin bulunduğu gübrelerde ve bitkinin elementleri köklerinden alması için uygulanır. Bu yöntemde fidelerin bulunduğu toprak dikimden hemen önce bir miktar kazılır. Kazılan yerden çıkarılan toprak ile gübre birbirine iyice karıştırılır. Fide dikilir ve hazırlanan karışım fide dikimi için kullanılır.
Bu yöntem bilinen en eski ve en fazla tercih edilen yöntemdir. Bir diğer fide gübresi uygulaması yine kök bölgeleri için yapılır. Bu yöntem, fide köklerine belli bir uzaklıktan gübrelerin serpilmesi ile uygulanır. Uzaklık miktarı bir el ayasını geçmeyecek şekilde hesaplanır. Tüm fidelerin aynı hizada dikildikleri düşünülürse, düz bir iplik şeklinde fide gübrelerinin yerleştirilmesidir. Tüm bu yöntemler kullanıcın istekleri ve kendi ihtiyaçlarına bağlı olarak kullanılabilir.
Bazı fide gübreleri fideler dikildikten sonra kullanılır. Bazı gübrelerde fidelerin dikimleri esnasında kullanılır. Fide dikim gübreleri fide dikimleri esnasında kullanılan gübrelerdir. Ve fidenin dikileceği toprağın bir miktarı ile karıştırılarak hazırlanan karışım ile fidelerin dikilmesidir. Fidelerin fide dikim gübreleri ile dikilmesi, birçok avantajı da beraberinde getirir. Fidenin ihtiyacı olan mineraller ve elementler, toprak bünyesinde bulunmasa dahi daha ilk dikimden fideye verilmiş olur.
Bu durum dikilen fidenin en başından itibaren sağlıklı gelişim gösterebilmesine katkı sağlar. Aynı zamanda fidenin olası olumsuzluklardan uzak durmasına da neden olur. Bu bağlamda fide dikim gübresi kullanımı oldukça avantajlı ve üretici açısından da uygulaması kolay gübrelerdir. Fide dikim gübreleri sadece sera bitkileri için değil her mevsim fide dikimlerinde uygulanmalıdır. Fide dikim gübreleri toprak bünyesinde olan eksiklikleri tamamlayarak fidelere uygun bir yaşam alanı oluşturur.
Sıvı fide gübreleri, gübrelerin sulandırılması ile hazırlanabileceği gibi direkt olarak sıvı formda da alınabilir. Sıvı fide gübreleri genellikle fidelerin gövde ve yaprak kısımları için kullanılır. Yağmur yöntemi ile sulamalarda sıvı fide gübreleri tercih edilir. Püskürtülerek uygulanan gübreleme çeşitlerinde de yine sıvı fide gübreleri kullanılır.
Sıvı fide gübrelerinin kullanılmasındaki temel amaç katı fide gübrelerinin fidenin yüzeyine tutunamayacak olmasıdır. Sıvı fide gübreleri, fidelerin yaprak ve gövde kısımlarına tutunarak gerekli mikro elementlerin fide tarafından alınmasını sağlar.
Bu bağlamda kullanımı oldukça avantajlıdır. Sıvı fide gübreler içerisinde bulundurdukları element miktarına bağlı olarak fiyat farklılığı gösterebilir. Bu bağlamda gerekli olan elementler için kullanıcın tercih yapması kendi yararına olacaktır.