Yeraltı ve yüzey sularında farklı oranlarda bulunan amonyum azotu, kimyasal bir kirliliğin belirleyicisi olduğu için amonyum azotu tayini yapılarak sudaki amonyağın giderilmesi sağlanmaktadır.

Havada suda ve toprakta farklı miktarlarda bulunan azot, belirli bir oranı geçmesi durumunda kimyevi bir kirliliğin varlığı söz konusudur. Göl, kıyı alanları ve deniz gibi su ekosistemleri içerisinde amonyak azotunun yüksek orandaki varlığı, yüzeyde plankton oluşumu ve oksijen azalmasına neden olmaktadır. Bu durum ise, su yüzeyindeki canlıların yaşamını tehlikeye sokmaktadır.

Amonyum azotu tayininin yapılacağı laboratuvarlarda gelişmiş test cihazları ve uluslararası standartlarda uygulanan modern test teknikleri eşliğinde gerçekleştirilmesi gerekir.

Amonyum Azotu Tayini Nedir?

Azot yeryüzünde bulunan güçlü bir elementtir. Atmosferde ve su ekosistemlerinde bulunan azotlu maddeler çevresel kirlenmenin esas belirleyicileridir. Azot, bakteriler tarafından tüketilen ve kimyasal tepkimeye girerek plankton ve benzeri farklı zararlı bileşenler ortaya çıkarabilmektedir.

İçme sularında zaman zaman amonyak tayini yapılmasının başlıca nedenlerinden biri ise, içme sularının kullanılabilirliğini test etmektir. Peki, içme sularında uygulanan amonyum azotu tayini nedir? İçme sularının içinde laboratuvarlar tarafından uygulanan azot tayini testleri sonucunda olması gereken orandan fazla amonyak azotu tespit edilmesi durumunda, içme suyuna kanalizasyon karıştığına bir işaret olabilir.

Laboratuvarlarda deniz sularının ve içme suyunun kirliliğini test etmek amacıyla amonyak tayini yapılmaktadır. Laboratuvarlarda uygulanan amonyum azotu tayininde çeşitli test teknikleri bulunmaktadır. Amonyum azotu tayininde uygulanan metotlar; kantitatif metot olarak bilinen fotometrik test, kalitatif metot olarak ise, nesslerizasyon testi uygulanmaktadır.

Sulardaki amonyak azot miktarı nessler reaktifi ile belirlenmesi durumunda, 50 ml’lik tüpe klorsuz su ve diğer 50 ml’lik tüpe ise saf su eklenir. Tüplerin üstüne 1ml değerinde tartarat çözeltisi, 1 ml değerinde ise, nessler ayıracı eklenir. Yaklaşık olarak 10 dk içinde iki tüpteki numune karşılaştırılır ve alınan numunede sarı renkli bir sıvı tespit edilirse suda amonyak azotunun olduğu belirlenmiş olur.

Sulardaki amonyak azot miktarı fotometrik test yöntemi ile belirlenmesi durumunda alınan numuneye tartarat çözeltisi ve nessler ayıracı eklenir. Spektrofotometrede 425 nm dalga boyutunda azot konsantrasyon değeri belirlenir.

Amonyum Azotu Tayini Ne İşe Yarar?

Mikrobiyolojik bir tepkime ile oluşan amonyak azotu, içme sularında, maden sularında, deniz ve göl gibi büyük su ekosistemlerinde kirliliğin belirtisidir. Amonyum Azotu Tayini yapılarak başta içme suları ve maden suları olmak üzere kullanım amacı ölçülmektedir. Aynı zamanda ölçüm yapıldığında amonyak azotu varlığı tespiti halinde suya kanalizasyon karıştığı anlaşılmaktadır. Böylece sulardaki amonyum azotunun giderilmesi için, öğrenilmesi gereken amonyum azotu miktarı ise, laboratuvar testlerinde gerçekleşen amonyak tayini ile belirlenmiş olur.

 Amonyum Azotu Tayini ne işe yarar? Endüstriyel atıksularda, büyük su ekosistemlerinde ve içme sularında yeterli miktarda besin maddelerinin bulunup bulunmadığının ölçülmesi için çeşitli testler uygulanır. Su içerisindeki besin miktarının analizi için yapılacak olan testlerde fosfor ve azot ölçümleri yapılır. Yeşil yapraklı bitkilerin fotosentez işlemi sırasında ihtiyaç duyduğu amonyak azotu, doğal suların içinde fazla olması durumunda alglerin büyümesine neden olur. Amonyağın suların içinde oluşturduğu alg ve planktonlar başta balıklar olmak üzere su canlıların yaşamlarını sonlandırır.

Amonyum tayininde laboratuvarlarda kullanılan başlıca malzemeler; spektrofotometre, piset, pipet, erlen, mezura, santrifüj, filtre kâğıdı, huni ve balon jojedir. Amonyum tayininde kullanılan çözeltiler ise; potasyum sodyum tartarat çözeltisi, nessler ayıracı, sodyum tiyosülfat çözeltisi, çinko sülfat çözeltisi, sodyum hidroksit çözeltisi, stok amonyum klorür çözeltisi, standart amonyum klorür çözeltisi ve amonyum klorür çözelti serisidir.

Özetlemek gerekirse, amonyak azotu tayini deniz, göl ve kıyılar gibi büyük su ekosistemlerinin ve içme sularının kirlilik tespiti için laboratuvarlar tarafından uygulanan testlerdir. Amonyak azotu tayini ile birlikte su içerisinde bulunan amonyak miktarı belirlenerek, amonyağın giderilmesi için gerekli çalışmalar yapılabilir ve suların kullanım amacı belirlenmiş olur.

Amonyum Azotu Tayini Nerede Kullanılır?

Sulardaki kirliliğin tespiti için uygulanan amonyum azotu tayini nerede kullanılır? Su depolamak için kullanılan tanklar, su kuyuları, şebeke ve musluk sularından elde edilen içme suyu numuneleri, İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik standartlarına uygun bir şekilde kurumlar tarafından alınır. Böylece içme sularının içinde yer alan amonyak miktarı tespit edilerek, kullanım amaçları belirlenmektedir.

Su kirliliğin tespiti amacıyla uygulanan amonyak tayini, İş Sağlığı ve Güvenliği gereği, iş yeri hekimleri tarafından talep edilmektedir. İçme suyu analizi kapsamında değerlendirilen amonyak tayini sürecinde numune alımı ve numune saklama kriterleri tamamen devlet tarafından belirlenen yönetmenliklere uygun olarak yapılır.

Toplum sağlığı açısından önemlilik arz eden suların hijyen kontrolleri, içme ve doğal kaynak sularının ruhsat kontrolleri için laboratuvarlar tarafından uygulanan su analizleri gereklidir. Su analizlerine dahil edilen amonyak analizi ise, içme suyunun kirliliğini tespit etmede ve amonyak miktarının yok edilmesi için büyük önem taşımaktadır.

Yönetmeliklere uygun olarak yapılan amonyak tayini, içme sularının kullanılması ve toplum sağlığı açısından büyük öneme sahiptir. Böylece tüm içme sularının dahil edildiği kaynakların su analizleri, gerekli uluslararası standartlara uygun tekniklerin kullanıldığı laboratuvarlarda yapılıp, içme sularının kullanım amaçları kolay bir şekilde belirlenebilir.

Amonyum Gübre Analizi

Tarımsal üretimde bilimsel tekniklerin uygulanışı amonyum gübre analizi uygulamasını gerekli kılmaktadır. Bitkilerin büyümesi için gerekli besin maddeleri, gübreler tarafından karşılanmaktadır. Tarımsal bitkilerin büyümesi için ihtiyaç duyduğu besin maddeleri, su ve topraktan karşılansa da bazen su ve toprak yeterli besin miktarını bitkiye sağlayamaz. Böyle durumlarda bitkinin büyümesinin devamı için gübre takviye edilmesi gerekir.

Bitkilere takviye edilecek olan gübrenin doğaya ve bitkiye zarar vermeyen türde olması gerekir. Gübreler içeriğindeki elementler nedeniyle bitkilerin sağlıklı bir şekilde büyümesini sağlayıp, topraktan alınan verimi artırmaktadır.

Gübre üreticileri laboratuvarlara tescil amacı ile başvurduğunda gübrenin içeriğini tespit edilir. Gübrenin etiketinde yer alan içerikler ile uygulanan analizler sonucunda ortaya çıkan içerik değerinin eşlenmesi gerekir. Gübre analizi ise, gübrenin içeriğinde yer alan zararlı bileşenleri ve gübrenin sağlayacağı yararı ölçerek tespit etmektedir.

İhracat ve ithalatta kullanılan tarımsal ürünlere uygulanan amonyum gübre analizleri gerek üreticilerin gerekse tüketicilerin lehine gelişen bir bilimsel uygulamadır. Doğru gübrenin belirlenmesi çevrenin, tarım ürünlerinin ve insanların karşılaşma ihtimali olan sağlık riskini en aza indirir. Tamamen hijyenik koşullarda ve teknolojik metotlarla uygulanan gübre analizi, tarımsal üretimi de olumlu yönde etkileyen bilimsel aktivitelerin başında gelmektedir.

Amonyak Analizi Nedir?

Hidrojen ve azot elementlerinin birleşimi ile meydana gelen gaz olan amonyak, belirli bir rengi bulunmayan ve kötü kokulu bir gaz türüdür. Canlılar açısından zehirli olabilen amonyak, temizlik ve kozmetik sektöründe çok tercih edildiği için amonyum analizinin bu sektörlerde hayati önemi bulunmaktadır.

Peki, amonyum analizi nedir? Amonyum analizi, suda kolayca çözünebilme özelliğine sahip amonyak, piyasadaki varlığını amonyum hidroksite bırakmaktadır. Amonyum hidroksit, amonyağın suda çözeltilen halidir. Böylece temizlik malzemeleri ve parfüm gibi kozmetik ürünlerin içeriğinde yer alan amonyağın tespiti, uluslararası standartlarda laboratuvarlar tarafından uygulanan amonyak analiziyle mümkündür. Aynı zamanda bazı işletmelerin baca aracılığı ile atmosfere yaydıkları amonyak, çevre sağlığı açısından oldukça tehlikelidir. Bu işletmeler, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından bu konuya ilişkin çıkarılan yönetmeliklere uygun olarak gerekli olan kontrolleri düzenli olarak yaptırmaktadır.

Laboratuvarımız tarafından uygulanan amonyak analizi ve amonyum azotu tayini, uluslararası standartlar çerçevesinde ve modern analiz yöntemleri ile gerçekleştirilmektedir.

 

İlgili Konular
Kalite Sistem Laboratuvarı
Kalite sistem laboratuvarları birçok alan için hizmet vermekle beraber en fazla kimya alanında hizmet verdiği görülür.
Devamını Oku
Organik Madde Tayini
Organik madde tayini, çok kapsamlı ve çeşitleri olan bir unsurdur. Çünkü incelemesi yapılan madde katı, sıvı ve gaz hali...
Devamını Oku
Ağır Metal Analizi
Atom numarası 20’den büyük olan metalleri kimya bölümü ağır metaller olarak değerlendirir.
Devamını Oku